Meeting platform industriële warmte, Driebergen 

Niet terugregelen of mottenballen maar zoeken naar goede toepassingen voor elektriciteit op momenten waarop deze goedkoop is   

Na verschillende bijeenkomsten over warmte uitwisseling heeft het Platform Industriële Warmte op 3 juni de focus verlegd op de moeilijke situatie van WKK en hoe deze te verbeteren. De bijeenkomst was druk bezocht door gebruikers van een industriële WKK-installaties. De algemene conclusie was dat extra investeringen nodig zijn om warmtekracht rendabel in de lucht te houden. Het domweg elektriciteit en warmte produceren heeft zijn langste tijd gehad. Het terugregelen van installaties is al gauw onrendabel. Het sleutelwoord is flexibilisering. Ombouw op koudluchtbedrijf kan in de weekends soulaas bieden. De inzet van goedkope elektriciteit voor de opwekking van andere energiedragers zoals perslucht of stoom uit restwarmte is een andere mogelijkheid. Ook de productie van heet water en koude die gemakkelijk te bufferen zijn kunnen een uitweg bieden. Samenwerking van WKK-beheerders met die van windparken kan tot een win-win situatie leiden door afvlakking van de grillige productiepatronen van wind-energie.   

Na het welkomstwoord van Stijn Schlatmann namens initiatiefnemer Energy Matters hebben de sprekers het onderwerp van verschillende kanten belicht.   

De aftrap van de samenkomst was in handen van Kees den Blanken van Cogen Nederland. Door de toename van elektriciteitsproductie uit zon en wind ontstaan er schommelingen in het Nederlandse elektriciteitsnet. Deze schommelingen zijn op sommige momenten zo groot dat het aanbod de vraag zal overschrijden, op andere momenten zal het aanbod plotseling wegvallen. Dit vraagt voor nieuwe oplossingen zoals het opslaan van elektriciteit. Cogen Nederland ziet hier echter nog maar weinig potentieel in. Doordat WKK installaties zeer snel kunnen op- en afregelen is het mogelijk om naast schoon ook als flexibel regelvermogen te fungeren. Zo kan er op momenten van elektriciteit overschot snel worden afgeschakeld en zelfs elektriciteit worden opgenomen voor de stoomproductie middels compressie van lagedrukstoom. Op momenten van tekort aan elektriciteit kan er weer warmte worden geproduceerd met de WKK installatie en een eventueel overschot aan elektriciteit worden verkocht [download presentatie].   

Sikke Klein van AkzoNobel volgde met zijn visie op WKK. Deze visie ging terug naar de oorsprong. De reden dat de industrie WKK installaties heeft is om betaalbare stoom te produceren. Door deze productie te combineren met de verkoop van elektriciteit leverde wkk tot 2000 een goede business case op. In de huidige markt is dit minder rendabel door de lagere prijzen van elektriciteit. Zeker als de WKK teruggeregeld moet worden en een op een lager rendement draait. Bij een laag teruglevertarief is het soms aantrekkelijker om de elektriciteit direct voor stoomproductie in te zetten dan terug te regelen. Uit berekeningen van AkzoNobel bleek deze besparing op stoomkosten rond de 3% op jaarbasis uit te komen [download presentatie].   

Kees Biesheuvel had een andere invalshoek. Hij ziet grote besparingsmogelijkheden op de operationele kosten door samenwerking met beheerders van windparken. Door op momenten van overtollige elektriciteitsproductie door een groot aanbod van windenergie lagedruk retour stoom te recomprimeren tot hogedruk stoom, worden pieken in de gezamenlijke productie afgevlakt. De lokale WKK wordt dan in deellast genomen of zelfs afgeschakeld. Er bestaat een groot potentieel in de industrie om hiermee de inpassing van grote vermogens van windenergie mogelijk gemaakt [download presentatie].   

Na een korte pauze, waarin stevig werd gediscussieerd over de flexibilisering van wkk, nam Hendrik van der Ploeg van Emmtec het woord. Als utility supplier is Emmtec niet alleen verantwoordelijk voor de levering van warmte en elektriciteit, maar ook voor diverse andere utilities zoals warm water, koelwater en perslucht. Door de terugnemende vraag naar energie heeft Emmtec een studie gedaan naar het aftappen van de gasturbine compressor voor perslucht productie. Hierdoor wordt er minder elektriciteit geproduceerd in de gasturbine, maar ook bespaard op de elektriciteit voor luchtcompressoren. Door de warmte in de perslucht te benutten voor voorwarming van het aardgas stijgt het overall rendement. Daarnaast wordt nog een deel van de warmte die vrijkomt bij het koelen van de compressielucht gebruikt in de levering van stadswarmte. Ook andere optimalisaties zijn doorgevoerd zoals de overschakeling van stoominjectie op waterinjectie [download presentatie].   

De laatste presentatie werd verzorgd door Peter Verhagen van De Jong Combustion

, fabrikant van bijstookbranders. Dit bedrijf wordt momenteel veel gevraagd om een ontwerpen te maken voor de ombouw van een afgassenketels van gasturbines naar koudluchtbedrijf. Daarvoor zijn de nodige aanpassingen nodig zoals het recirculeren van rookgas om aan de NOx emissie-eis te kunnen voldoen. Om een groot regelbereik te krijgen moeten er soms beweegbare lamellen worden geplaatst om voldoende menging te krijgen. De praktijk is dat een installatie 1-4 maanden stil staat voor een ombouwoperatie. Op 2 locaties in Nederland heeft De Jong Combustion deze aanpassingen inmiddels gerealiseerd [download presentatie].       

De bijeenkomst werd afgesloten met een borrel waarin de verschillende benaderingen nog eens werden besproken.